Wełna
To włókno naturalne pochodzenia zwierzęcego.
Ogólne właściwości:
– izolacja cieplna – włókna mają taką strukturę , dzięki której zatrzymywane jest powietrze. Krótko mówiąc wełna trzyma ciepło naszego ciała.
– termoregulacja – jak wszystkie naturalne włókna posiada też cechę, którą określamy jako ?przewiewność?. Sprawia to, że ciało oddycha i nie przegrzeje się.
– higroskopijność ? spośród wszystkich włókien wełna ma najwyższą higroskopijność. Oznacza to, że doskonale odseparowuje wilgoć od naszej skóry. Ubrania będą zatem bardzo higieniczne i przyjemne w noszeniu.
– sprężystość- to właściwość, dzięki której ubrania się nie gniotą.
– odporność na zabrudzenia ? kurz i brud nie wnika we włókna. Owcza wełna zawiera lanolinę, która ma właściwości antybakteryjne. Nie oznacza to niestety całkowitej plamoodporności, ale na pewno nie wymaga tak częstego czyszczenia.
– odporność na wilgoć – wełna zbyt szybko nie nasiąka wodą, dlatego gdy spotka nas deszcz spokojnie zdążymy się schować zanim ubranie nam zamoknie. Niestety gdy już się zamoczy schnie dość długo.
– odporna na wysoka temperaturę ? w razie narażenia ubrania na otwarty ogień wełna nie zajmie się tak szybko (w przeciwieństwie do włókien syntetycznych jak np. te naśladujące wełnę czyli akryl)
– pochłania promienie UV
– filcuje się – co bywa efektem pożądanym. O ubrania wełniane należy odpowiednio dbać i przede wszystkim unikać wysokich temperatur prania, aby nie sfilcowały się nam niezamierzenie.
Najpopularniejsze gatunki wełny:
– wełna z merynosów tak zwana merino wool ? zdecydowanie moja ulubiona. To najwyższej jakości wełna owcza, która charakteryzuje się najcieńszymi włóknami ze wszystkich dostępnych gatunków.
– wełna z lam – alpaka
– z kóz – kaszmir, moher
– mamy też wełnę króliczą – angorę
Wełna ma bardzo szerokie zastosowanie, oczywiście głównie w przemyśle odzieżowym. Dostępne są wełniane czesanki, do filcowania i przędzenia, a także do wytwarzania tkanin o różnej gramaturze, strukturze i splocie. Z wełny powstają jak wiadomo czapki, sweterki, szaliki, płaszcze itd. Możemy ubrać się w nią od stóp do głów. Istnieje też materiał zwany cool wool, z którego szyje się np. sukienki na lato. Mamy też bieliznę termoaktywną dla sportowców. Sama kupiłam bluzkę i getry z wełny z merynosów australijskich mojemu chłopakowi. Sprawdzają się na początek i koniec sezonu motocyklowego 😉
Wełna nie bez powodu znalazła się na samym szczycie tej listy. To mój numer jeden. Zdecydowanie.
Bawełna
Włókno naturalne pochodzenia roślinnego,które pozyskuje się z przekwitniętych kwiatów bawełny.
W tym zestawieniu chciałabym bliżej przyjrzeć się tkaninom i dzianinom bawełnianym o większej gramaturze i ściślejszym splocie, czyli krótko mówiąc grubszym i cieplejszym materiałom odpowiednim na omawiane pory roku.
Ogólne właściwości bawełny:
– higroskopijność – bawełna również ma zdolność pochłaniania wilgoci, jednak nie tak dużą jak w przypadku wełny.
– bardzo wytrzymała ? jest odporna na wysokie temperatury wody i na rozciąganie (również na mokro, czego w przypadku wełny należy unikać). Dzięki tej cesze ubrania są łatwe w pielęgnacji.
– termoizolacja ? w przypadku grubszych tkanin.
W zależności od tego czego oczekujemy od ubrania, powinniśmy zwrócić uwagę na syntetyczne domieszki. Bawełna 100 % będzie sztywna i mało odporna na zagniecenia. Taka tkanina nadaje się np. na koszule. Jeżeli szukamy czegoś dopasowanego do sylwetki (jak np. dżinsowe spodnie, koszulki, czy getry), to powinniśmy szukać bawełny z elastanem, lycrą, lub streczem. Syntetyków nie powinno jednak być zbyt wiele, ponieważ materiał straci omawiane właściwości. Teoretycznie zatem lepiej jest, aby w składzie przeważało włókno naturalne. Są jednak wyjątki, ale to wszystko zależy od tego czego oczkujemy od naszego ubrania.
Poliester
Poliester jest materiałem syntetycznym, wytwarzanym chemicznie. Produkuje się go głównie z ropopochodnych substancji. W podobnym procesie powstają także plastikowe butelki. Jestem większą zwolenniczką surowców naturalnych. Dlaczego więc postanowiłam umieścić ?plastikowy? materiał do tego zestawienia? Uważam że nie każdy syntetyczny materiał to zło. Wszystko zależy od rodzaju zastosowania. Sama kupiłam specjalnie na jesień kurtkę ze 100% poliestru i zrobiłam to całkiem świadomie. Przyjrzyjmy się więc ogólnym cechą omawianego materiału:
– bardzo wytrzymały – nie rozciąga się i nie gniecie
– szybko wysycha ? włókna nie wchłaniają wilgoci w przeciwieństwie do materiałów naturalnych
– odporność na działanie promieni słonecznych ? nie blaknie, nie żółknie i nie niszczeje od słońca.
– jest bardzo lekki
– elektryzuje się
– jest bardzo łatwo palny ? to nie bezpieczna cecha. Wystarczy iskra, lub płomień świecy aby materiał się zajął.
– nie przepuszcza powietrza
Chciałabym zaznaczyć jednak, że to jeszcze zależy od splotu materiału, ale generalnie włókno samo w sobie jest ?nie oddychające?. Niekiedy taka nieprzepuszczalność jest przydatna. Ja właśnie dlatego wybrałam swoją poliestrową kurtkę. Zależało mi aby była przeciwdeszczowa i chroniła mnie przed wiatrem. Na co dzień zdecydowanie wolę płaszczyk wełniany (lub wełna z domieszką), ale jeśli wiem, że będę musiała dużo czasu spędzić na zewnątrz w wietrzny, deszczowy dzień, lub wyjdę jesienią na rower, wybiorę poliestrową kurtkę.
Materiałów oczywiście jest jeszcze bardzo wiele. Opisałam tylko te trzy najpopularniejsze i moim zdaniem warte uwagi w zimnych sezonach. Dobrze jest patrzeć na to co kupujemy i czytać składy na metkach. Moim zdaniem nie ma złych i dobrych materiałów (mówię o gatunku, bo z jakością to może być różnie). Unikałabym tylko akrylu (ten który imituje wełnę), ponieważ ma bardzo dużo wad. Jego plusem jest tylko niska cena, dlatego tak go wiele w sklepach. Podejrzewam, że większość osób ma w swojej szafie ubrania i dodatki z akrylu. Przyznam szczerze, że ja również i póki co nie chcę ich wyrzucać. Stosunkowo nie dawno zaczęłam zgłębiać temat i sprawdzać metki, dlatego teraz do mojej szafy trafiają ubrania głównie z dobrych gatunkowo materiałów. Potrafię stworzyć je sama, ale mam też mamę, która dzierga na drutach ;). Jak już wspomniałam wcześniej wszystko zależy od tego, czego oczekujemy od naszego ubrania. Ja osobiście cenię sobie higieniczność, przewiewność, i naturalność, dlatego preferuje surowce posiadające te cechy.
Już teraz zapowiadam, że wpisów o tematyce materiałoznawstwa będzie więcej! Zaglądajcie i dzielcie się uwagami. 🙂